Yanma; ısı, oksijen ve uygun yakıt bileşenlerine ihtiyaç duyan ekzotermik bir reaksiyondur.
Geri kalan şartlar ihmal edildiğinde, yanma kendi kendine katalizlenir duruma gelir ve
oksijen, yakıt kaynağı veya ısı tüketilinceye kadar devam eder.
Şekil 1’de tekstil liflerinin yanma diyagramı verilmiştir.
 |
| Şekil 1:
Tekstil Lifleri İçin Yanma Döngüsü |
Isı sağlandığı zaman, piroliz sıcaklığına (Tp) ulaşıncaya kadar, lifin sıcaklığı artmaya başlar.
Piroliz sıcaklığında, lifte kimyasal değişiklikler meydana gelir ve yanmayan gazlar
(karbondioksit, su buharı, azot ve kükürt oksit gibi), kömürleşme artıkları, sıvı kondensatlar
ve yanabilen gazlar (karbonmonoksit, hidrojen ve pek çok okside olabilen organik
moleküller) oluşur. Sıcaklık artmaya devam ettikçe, sıvı parçalanma ürünleri de daha fazla
yanmayan gaz, kül ve yanan gaz üreterek piroliz olur. Yanma sıcaklığına (Tc) ulaşıldığında,
gaz fazında bir dizi serbest radikal reaksiyonundan oluşan ve yanan gazların oksijenle
birleşmesi ile meydana gelen yanma dediğimiz olay gerçekleşir. Bu reaksiyonlar yüksek
derecede ekzotermiktir ve çok büyük miktarda ışık ve ısı üretir. Yanma işlemi tarafından
sağlanan ısı, lifin piroliz olmaya devam etmesi için gereken ek termal enerjiyi ve dolayısıyla
yanma işlemi için daha fazla miktarda yanan gazların ortaya çıkmasını sağlar.
Yanma davranışı lif tipi ve lif karışımlarının yanı sıra, tutuşturma kaynağının yapısı ve
kumaşa çarpma süresi, kumaş oryantasyonu, tutuşma noktası (kumaşın kenarı, yüzü, altı veya
üstü), çevre sıcaklığı, bağıl nem, havanın akış hızı ve kumaş yapısı gibi faktörlerden de
etkilenmektedir. Ayrıca iplik yapısının ve geometrisinin yanma davranışına etkisi konusunda
yapılan çalışmalarda, farklı iplik büküm yöntemlerinin ipliklerde farklı yanma direncinin
oluşmasına sebep olduğu belirtilmektedir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder